Bài 4 - Học thiết kế web PHP cần học những gì và mối quan hệ giữa chúng
Thông qua bài học "Quy trình thiết kế 1 website ở công ty lập trình diễn ra như thế nào?" bạn đã hiểu được công việc thiết kế website sẽ cần có lập trình viên front end và lập trình viên backend. Lập trình viên frontend sẽ sử dụng các kiến thức về HTML - CSS - Javascript để tạo ra được các web tĩnh. Còn lập trình viên backend thì sử dụng các ngôn ngữ lập trình như PHP, hệ quản trị dữ liệu MySQL (hoặc PostgreSQL), các câu lệnh truy vấn SQL và kết hợp với nhân viên quản trị hệ thống phần cứng (khởi tạo server, hosting, domain: nơi chưa source code website) đồng thời đảm bảo website hoạt động đúng chức năng và không bị tấn công (hack, ddos...).
HTML: Dùng để tạo các tệp tin HTML, là xương sống của mọi website. Như bạn biết thì browser sẽ đọc file HTML trả về nên việc biết HTML là bắt buộc với bất kỳ lập trình viên nào, bao gồm cả lập trình viên frontend và backend. Ngoài ra bạn cần biết HTML để còn tối ưu SEO nữa.
CSS: Dùng để định dạng các thành phần HTML như style màu sắc, dàn trang, tạo bố cục...Bạn sẽ được học kỹ hơn về HTML và CSS trong seriez "HTML - CSS".
Javascript (jQuery): Tạo hiệu ứng chuyển động cho website, dùng để lọc dữ liệu người dùng nhập đúng định dạng (format) trong các trường input, textarea trước khi gửi lên server xử lý hoặc viết các câu lệnh Ajax, bóc tách chuỗi JSON...Việc thành thạo Javascript sẽ giúp ích cho bạn khá nhiều trong công việc tạo dựng website cũng như bạn có thể "đá" sang sử dụng công nghệ NodeJS (sử dụng ngôn ngữ Javascript làm backend).
Và bạn cũng được tìm hiểu một trong những thư viện Javascript nổi tiếng một thời là thư viện jQuery. Thế mạnh của jQuery là câu lệnh sáng sủa, dễ dàng tiếp cận khi biết về CSS, đặc biệt là các thao tác liên quan Ajax và JSON. Bạn sẽ được học kỹ hơn Javascript, jQuery trong seriez "Javascript, jQuery, Ajax, JSON".
PHP: Ngôn ngữ lập trình script. PHP sẽ đóng vai trò xử lý dữ liệu (cộng trừ nhân chia...), và tương tác với cơ sở dữ liệu thông qua các câu lệnh SQL. Ví dụ: thêm dữ liệu từ form người dùng nhập vào trong cơ sở dữ liệu bằng cách sử dụng câu lệnh SQL INSERT, sửa dữ liệu bằng câu lệnh UPDATE, xóa dữ liệu sử dụng câu lệnh DELETE, chọn dữ liệu sử dụng câu lệnh SELECT...Bạn sẽ được học kỹ hơn ngôn ngữ lập trình PHP trong 2 seriez là "PHP cơ bản" và "PHP nâng cao".
MySQL: Là hệ quản trị cơ sở dữ liệu. Một cơ sở dữ liệu bao gồm nhiều bảng có mối liên hệ với nhau (thông qua khóa ngoại chẳng hạn). Mỗi bảng sẽ bao gồm nhiều field còn gọi là trường, cột và các bản ghi chứa dữ liệu thực. Các dữ liệu này phải phù hợp với kiểu dữ liệu mà MySQL cung cấp như kiểu int, varchar, text, date... Bạn sẽ học kỹ hơn về thao tác cơ sở dữ liệu trong seriez "Hệ quản trị dữ liệu MySQL" và cách thiết kế 1 cơ sở dữ liệu tối ưu trong seriez "Phân tích hệ thống và thiết kế CSDL".
SQL: Ngôn ngữ truy vấn dữ liệu. Để thao tác được dữ liệu thì ta sẽ sử dụng các câu lệnh truy vấn dữ liệu SQL. Các câu lệnh thường dùng nhất là SELECT (chọn bản ghi), INSERT INTO (thêm bản ghi), UPDATE (cập nhật bản ghi), DELETE (xóa bản ghi).
Ngoài ra còn có các câu lệnh nâng cao như câu lệnh JOIN (INNER JOIN, LEFT JOIN, RIGHT JOIN), INSERT hàng loạt, câu lệnh subquery (SELECT IN), update cột dựa vào giá trị của bảng, update cột dựa từ giá trị bảng khác...Bạn sẽ học kỹ hơn SQL trong seriez "Truy vấn dữ liệu Sql". Việc thành thạo các câu lệnh SQL sẽ giúp bạn tối ưu được câu lệnh.
Ví dụ bằng cách sử dụng câu lệnh INSERT hàng loạt thì chỉ với 1 câu lệnh bạn có thể thêm hàng chục, hàng trăm bản ghi chứ không phải chạy từng câu lệnh INSERT thông thường. Điều này rất quan trọng trong trường hợp website lớn, cần tối ưu tốc độ.
Kết luận:
Nói chung là để tạo được 1 website mất khá nhiều thời gian và công sức cũng như có sự tham gia của nhiều nhân sự. Nếu bạn muốn xác định trở thành 1 Full Stack PHP Developer thì sẽ phải học tất cả các thứ trên, nhưng cũng đừng lo lắng quá, bạn sẽ được mình chia sẻ, truyền đạt lại tất cả kiến thức, kinh nghiệm để mau chóng thành thạo kỹ năng này. Hẹn gặp lại bạn trong các seriez tiếp theo.